Wystawy przyrodnicze

PRZYRODA KOTLINY BIEBRZAŃSKIEJ

Ekspozycja, która obejmuje eksponaty przyrodnicze pozyskane przez muzeum w trakcie 40-letniej historii. Wcześniej większość z nich była prezentowana w ramach oddzielnych wystaw w budynku dworu Lutosławskich. Obecnie muzeum tworzy nowe wystawy przyrodnicze w wybudowanym do tego celu pawilonie ekspozycyjnym, które będą oddane do użytku w roku 2026 (część eksponatów z tej ekspozycji wejdzie w ich skład).

Aktualnie prezentowana wystawa obejmuje trzy sekcje:

1. Szata roślinna Kotliny Biebrzańskiej

To duża plansza przedstawiająca przekrój przez dolinę Biebrzy i cztery główne strefy porastane przez różne zbiorowiska roślinne – od strefy zalewowej po strefą brzeżną.

Fragment wystawy - po lewej stronie bielik

2. Ptaki Kotliny Biebrzańskiej

Kilkadziesiąt gatunków ptaków prezentowanych w 12 gablotach. Trzy gabloty są poświęcone batalionowi – wyjątkowemu ze względu na swój wygląd (charakterystyczna grzywa) i przypisywany mu tytuł „ptasiego symbolu Kotliny Biebrzańskiej”.
Zobaczyć tu możemy ptaki gniazdujące na różnych terenach: wodno-błotne (np. błotniak łąkowy, derkacz, rybitwa białoskrzydła), przy brzegach rzek i starorzeczach (np. bąk, perkoz dwuczuby, gęś gęgawa); terenach łąkowych, corocznie zalewanych wiosną (np różeniec, derkacz, rybitwa zwyczajna); na łąkach poza strefą zalewów (np. płaskonos, rycyk, kulik wielki); na terenach zakrzaczonych torfowisk (np. cietrzew, wodnik, sowa błotna); w podmokłych brzezinach (cyraneczka, puszczyk, droździk); w olsach (np. bocian czarny, słonka, puchacz).
Nie mogło oczywiście zabraknąć ptaków szponiastych takich jak orzeł przedni, orlik grubodzioby czy sokół.

Najważniejszym z nich jest król polskich ptaków – piękny i majestatyczny bielik (największy ptak szponiasty w naszym kraju).

3. Ssaki Kotliny Biebrzańskiej

Są tu zgromadzone okazy zwierząt żyjących współcześnie i szczątki ssaków wymarłych (tur i mamut). Możemy zobaczyć dzika, sarnę z młodym, borsuka, wilka czy rysia. Z mniejszych ssaków na wystawie pokazano tchórza, kunę leśną, kumę domową oraz zająca szaraka. Są też ssaki owadożerne (jeż, kret) i gryzonie (badylarka, nornik bury i północny, karczownik, mysz polna).

Największą uwagę zwraca „król bagien biebrzańskich”, czyli łoś (prezentujemy: klępę, łoszaka oraz medalion dorosłego byka).

ZIOŁOWE TAJEMNICE. ROŚLINY LECZNICZE DOLINY NARWI

Wystawa „Ziołowe tajemnice. Rośliny lecznicze Doliny Narwi” to podróż w świat roślin, które spotkać możemy na terenie „przyrodniczego serca Ziemi Łomżyńskiej” jakim jest rzeka Narew i okalające ją tereny. Zobaczymy tu panoramę narwiańskiej doliny, zdjęcia siedlisk, gabloty z modelami roślin. Zwiedzić możemy również chatkę zielarki by poczuć klimat przeszłości i zapachy ziół.

Wystawa prezentuje aż 80 gatunków roślin oraz ukazuje 6 siedlisk, wśród których znajdują się także wyjątkowe narwiańskie starorzecza. Są to rośliny mające przeróżne zastosowanie – używamy je w leczeniu i profilaktyce; są też takie, które wykorzystać możemy w kuchni, a z innych produkowane są kosmetyki i suplementy diety służące urodzie.

Jakie rośliny możemy tu poznać?
To między innymi: żywokost lekarski, dziurawiec, kocanki piaskowe, lebiodka pospolita, bluszczyk kurdybanek, skrzyp polny, dziewanna kutnerowata, rdest ptasi, fiołek polny, stokrotka pospolita, macierzanka, kukułka krwista, podagrycznik pospolity, babka zwyczajna, manna jadalna, grzybienia białe, wiązówka błotna i wiele innych.

O ich właściwościach i zastosowaniu możemy przeczytać dzięki kartom opisu roślin.

Chatka zielarki - część wystawy "Ziołowe tajemnice"

AKWARIA

Obecnie muzeum przygotowuje nową wystawę akwarystyczną, która będzie oddana do użytku pod koniec września 2025 roku. Do tego czasu, tymczasowo, są prezentowane cztery akwaria z rybami słodkowodnymi z Afryki, Ameryki Południowej oraz Europy. Zobaczyć można takie gatunki jak: pyszczaki z Wielkich Jezior Afrykańskich: Wiktorii i Malawi, które wylęgają ikrę we własnej jamie gębowej; skalary; duchy amazońskie (posiadają zmysł elektrorecepcji dzięki któremu wytwarzają słabe pole elektryczne wykorzystywane do nawigacji i poszukiwania pokarmu; sum pospolity (największa ryba słodkowodna w Polsce i Europie – może osiągać długość ciała około 2 metrów i wagę ponad 100 kilogramów).

Prezentujemy też wzbudzające duże zainteresowanie mięsożerne piranie czerwone z dorzecza Amazonki.