MKDNiS logo Czarne 1

Program Ochrona zabytków
Zadanie pn. Drozdowo, dwór Lutosławskich, Muzeum Przyrody
(XIX w.): wymiana pokrycia dachowego wraz z rynnami,
wymiana świetlika oraz renowacja kominów w części willowej
muzeum dofinansowano ze środków
Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu

Skarżyński Aleksander Klemens Kostecki

fot. Julian Skarzyński oraz Aleksander Klemens Kostecki

Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Roberta Kosteckiego

Zdobycie gruntownego wykształcenia za cenę wyrzeczeń uważane jest nie od dziś za jeden z filarów powodzenia w dorosłym życiu. Dorastająca w okresie zaborów i wychowana w duchu patriotycznym młodzież, zabierając się do edukacji zawodowej, już nierzadko myślała na poły w duchu judymowskim, na poły - odrodzenia narodowego. Jednakże do uzyskania dyplomu była jeszcze daleka droga i to nie tylko w sensie przyszłych egzaminów, ale także bardzo często z uwagi na realia pobytu w obcym kraju. W tych trudnych okolicznościach związywały się szczere przyjaźnie na całe życie. Całkiem niedawno o jednej z nich przypomniało zdjęcie nadesłane do drozdowskiego Muzeum.

Wspomnianą fotografię własnej postaci Julian Skarzyński rodem ze Skarzyna-Abramów ofiarował w roku 1891 Aleksandrowi Klemensowi Kosteckiemu, serdecznemu przyjacielowi z moskiewskich studiów farmaceutycznych. Bliższe poznanie wymienionych osób i współczesnych im akademickich warunków zaskakuje swą różnorodnością, a pytania i odpowiedzi splatają się w logiczny ciąg, zmierzający do poznania nie tyle dziejów wymienionych studentów, co bardziej środowiska, w którym przyszło im zdobywać wiedzę.

ikona doc

Wykaz publikacji bądź tłumaczeń autorstwa
przedstawicieli rodziny Lutosławskich
w zbiorach Muzeum Przyrody w Drozdowie do pobrania

 

zbiory_muzeum_drozdowo

Gromadzenie zbiorów w Muzeum trwa nieprzerwanie od 1984 r., kiedy to utworzono placówkę. Działalność obok oświatowej i naukowej warunkuje rodzaje oraz tok prac podejmowanych w instytucji. W Muzeum gromadzone się zbiory dokumentujące walory przyrodnicze regionu północno-wschdniej Polski oraz historię ziemiaństwa łomżyńskiego.

 

 

Zbiory przyrodnicze

Zbiory te utworzono głównie z materiałów botanicznych i zoologicznych gromadzonych do celów naukowych oraz dydaktycznych. Zebrano w wyniku celowych penetracji przyrodniczych. Zbiory powiększano również dzięki darowiznom miłośników przyrody oraz instytucji publicznych. Część materiałów (elementy ekspozycji stałych) zakupiono.

Aktualnie w Muzeum znajdują się trzy zbiory botaniczne.
1. Inwentarzowy liczący około 3 000 arkuszy zielnikowych roślin naczyniowych. Utworzono go w oparciu o materiał zebrany w większości na terenie doliny Narwi oraz stref krawędziowych przyległych wysoczyzn.
2. Naukowy, w skład którego wchodzą następujące kolekcje: taraxakologiczna – 500 arkuszy zielnikowych, materiał taksonomiczny kilkudziesięciu gatunków z rodzaju róża, po kilkadziesiąt okazów mchów i porostów.
3. Pomocniczy - wykorzystywany w celach dydaktycznych – w chwili obecnej liczy kilkadziesiąt arkuszy roślin naczyniowych zebranych na terenie dolin Narwi i Biebrzy.
W zbiorach botanicznych Muzeum znajdują się m.in. okazy kilku gatunków mniszka (Taraxacum) po raz pierwszy stwierdzonych i udokumentowanych na obszarze Polski.

Podobny podział wyróżniono wśród eksponatów zoologicznych klasyfikując je według walorów poznawczych na trzy zbiory.
1. Inwentarzowy – składający się z około 400 spreparowanych okazów kręgowców (ptaków i ssaków), w większości przedstawicieli miejscowej fauny. W zbiorze znajdują się również: szczątki ssaków kopalnych (mamut, renifer, nosorożec włochaty, żubr, tur); kilkadziesiąt skór zwierząt dzikich; szkielety ptaków i ssaków; owady; muszle mięczaków.
2. Naukowy (wykorzystywany do celów badawczych) – składający się z materiałów pozyskanych w trakcie terenowych prac zoologów. W jego składzie znalazły się okazy: malakologiczne – zebrane w większości z akwenów na terenie byłego woj. łomżyńskiego; sowich wypluwek z obszaru Wysoczyzny Kolneńskiej; entomologiczne - zebrane w okolicach Drozdowa (kilkaset okazów).
3. Pomocniczy. Najczęściej bywa wykorzystany w celach dydaktycznych. Wyróżniono tu następujące zespoły: osteologiczny (są to zdekompletowane szkielety ptaków i ssaków – pozostałości po materiałach spreparowanych w celach wystawienniczych); gniazd i wydmuszek jaj ptaków lęgnących się na terenie Kotliny Biebrzańskiej (pozyskane w trakcie badań naukowych ornitologów naszego Muzeum) i konchiologiczny (okazy muszli mięczaków pochodzące z terenu całej Polski).
W zbiorach pomocniczych znajduje się także kolekcja 10 gablot ściennych zawierających kilkaset owadów specjalnie w tym celu wyhodowanych – przeważnie motyli i chrząszczy.
Ogólna liczba okazów zoologicznych zgromadzonych w zbiorach Muzeum trudna jest do ustalenia, ze względu na bardzo niewielkie rozmiary niektórych z pośród nich. Szacunkowo może plasować się na poziomie ponad 20-tu tysięcy.
W zbiorach przyrodniczych Muzeum znajduje się także kolekcja minerałów, przekazana przez Muzeum Okręgowe z Łomży na początku 1985 r. nowo powstałemu oddziałowi w Drozdowie. Jest to spuścizna po zainteresowaniach zbierackich doc. dra hab. Adama Chętnika. Powstała z okazów geologicznych zebranych w trakcie wycieczek krajoznawczych po Polsce w latach 1946-1968.
Badacza interesował szeroki zakres nauk o Ziemi poczynając od paleontologii poprzez geologię dynamiczną (zajmującą się opisem przyczyn, mechanizmu i skutków procesów geologicznych), aż do zagadnień dotyczących surowców naturalnych. Podczas swych wypraw Chętnik zbierał m.in. skały, skamieniałości, a nawet produkty przeróbki przemysłowej i odpady technologiczne. Wyrazem tego są okazy amonitów i innych bezkręgowców jurajskich wapieni z okolic Częstochowy czy głowonogów i koralowców paleozoicznych z Kielecczyzny, skały osadowe, magmowe i metamorficzne Karpat i Sudetów, przykłady rud metali oraz surowców energetycznych w postaci węgla kamiennego i brunatnego.
Kolekcja geologiczna uzupełniona materiałem zebranym przez muzealników oraz przekazanym przez darczyńców, składa się z 475 okazów.

Zbiory historyczne

W Muzeum gromadzone są także zbiory historyczne. W okresie 20-tu lat istnienia placówki kryteria doboru materiałów, po opracowaniu stających się elementami tych zbiorów, ulegały modyfikacji w zależności od potrzeb i tendencji rozwojowych instytucji.
Zasób powstał dzięki rodzinnym pamiątkom przekazanym przez przedstawicieli rodziny Lutosławskich oraz miejscową społeczność, bądź też osoby się z niej wywodzące, a obecnie zamieszkałe w innych częściach kraju. Część przedmiotów zakupiono na potrzeby stałej ekspozycji historycznej. Spuścizną po działalności artystycznej placówki jest kolekcja kilkudziesięciu prac plastycznych.
Obecnie Muzeum dysponuje trzema zbiorami historycznymi– inwentarzowym, archiwaliów i pomocniczym.
1. Zbiór inwentarzowy liczy 183 pozycje. W śród nich znajdują się eksponaty wchodzące w skład stałych wystaw:
– historycznej, takie jak meble niejednolite pod względem stylistycznym, stwarzające wrażenie ciągłości życia w dawnym dworze, powstałe między 2. poł. XIX w. a początkiem lat 60-tych XX w. oraz portrety i inne pamiątki związane z Lutosławskimi i Romanem Dmowskim;
– przyrodniczych, w postaci XIX -wiecznych miedziorytów.
W zbiorze inwentarzowym znajdują się także:
– albumy ze zdjęciami Drozdowa z lat 1947–1953 wykonanymi przez proboszcza drozdowskiego, ks. Kazimierza Cwalinę;
– odznaki i okolicznościowe odznaczenia Polskiego Związku Łowieckiego i innych towarzystw łowieckich;
– poplenerowe prace plastyczne.
2. Zbiór archiwaliów tworzy sześć zespołów: 1) Wacława Lignowska, 2) Browar, 3) Firmy, 4) Bank Handlowy w Warszawie, 5) Gospodarstwo, 6) Lasy. Powstały dzięki darom mieszkańców regionu. Akta dokumentują przede wszystkim przeszłość wsi Drozdowo.
Zasób wytworzony został w latach 1854-1946. Według kryterium podziału rzeczowego najliczniejszą grupę stanowią akta związane z administrowaniem majątku rodziny Lutosławskich w Drozdowie. Do najcenniejszych zespołów należą akta dotyczące folwarku i zakładów przemysłowych w Drozdowie z lat 1854-1929. Pozostałe dokumenty tworzą zespół Wacława Lignowska – pani Oczka. Są to utwory literackie w rękopisach i drukowane w prasie z lat 1903–1946.
3. Zbiór pomocniczy liczy kilkadziesiąt pozycji. Wśród nich znajdują się kopie archiwalnych dokumentów i zdjęć wykonywanych najczęściej w trakcie zbierania przez muzealników materiałów do celów edukacyjnych. Ponadto gromadzone są tu materiały dotyczące działalności kulturalnej związanej z funkcjonowaniem Muzeum, tj. foldery, zdjęcia, nagrania dźwiękowe.

Ogólna liczba wszystkich eksponatów znajdujących się w zbiorach Muzeum wynosi około 6 tysięcy pozycji.

Marcin Rydzewski

Additional information