Inauguracja obchodów 150. rocznicy śmierci Jakuba Ignacego Wagi (1800-1872) w dniu 23 lutego została upamiętniona złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy pod pomnikiem w parku Jakuba Wagi oraz przy jego grobie na starym cmentarzu w Łomży. W uroczystościach nie zabrakło delegacji Muzeum, które włączyło się w jubileuszowe wydarzenia.
Upamiętniona postać od lat znajduje się w orbicie przyrodniczych zainteresowań popularyzatorskich Muzeum w zakresie wystawienniczym i badawczym. Plenarne otwarcie obchodów uwypukliło jeszcze jeden nurt związków – więzi historyczne.
Faktem jest, że prócz pochodzenia ziemiańskiego postać ta koresponduje z dworem w Drozdowie również z uwagi na swoje zainteresowania i pracę nauczycielską i pedagogiczną (ongisiejszego nadzorcy szkolnego). Jak wiemy, dziedzic drozdowski Franciszek Lutosławski, uczeń Gimnazjum Gubernialnego w Łomży od młodości pałał zainteresowaniem do przyrodniczych nauk rolniczych. Traf chciał, że w murach szkoły poznał Jakuba Wagę, niezrównanego podówczas botanika i naukowca cieszącego się wielką popularnością i autorytetem, podobnie jak i jego wycieczki szkolne, w czasie których uwrażliwiał uczniów na walory rodzimej flory.
Jaki wpływ Jakub Waga mógł mieć na absolwentów łomżyńskiego gimnazjum w oborze następnych nauczycieli i miejsc kształcenia? Pytanie nadal pozostaje otwartym. Jednak obecnie na tę kwestię możemy spojrzeć od nieco innej strony, czego dowodzi chociażby przykład Franciszka Lutosławskiego, który trafił do Marymontu. Założycielem i profesorem tamtejszego Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa był profesor Wojciech Jastrzębowski (1799–1882). To wieloletni przyjaciel Jakuba Wagi, z którym był w młodości wskazany przez profesora botaniki Michała Szuberta spośród najzdolniejszych studentów i praktykantów UW do dalszej współpracy badawczej. Z nim właśnie Franciszek Lutosławski zetknął się podczas studiów. Był on pod dużym wrażeniem swoich najwybitniejszych nauczycieli, którzy szybko dostrzegli jego zdolności i przykładność, a wiedza i wskazówki, które im zawdzięczał legły u podstaw jego osobistych dociekań i dalszej pracy także na polu naukowym, gdzie udzielał się jako współpracownik i sekretarz Towarzystwa Rolniczego (1858–1861).
To właśnie wymienieni nauczyciele i gorący zwolennicy nauki organicznej u wielu absolwentów rozwinęli zmysł pozytywistycznego nastawienia do sprawy narodowej poprzez gruntowne poznanie i umiejętne oraz praktyczne spożytkowanie rodzimych walorów naturalnych. Wycieczki szkolne i uczelniane rozmiłowały uczestników w rozwijaniu szerszego zainteresowania praktykowaniem również za granicą, co w perspektywie przyszłych inwestycji hodowlanych i przemysłowych okazało się nieocenioną wskazówką i źródłem wielkiego powodzenia. Również te pozytywistyczne idee ukierunkowały Franciszka Lutosławskiego nie tylko na sprawy zawodowe ale społeczne i rodzinne. Do końca życia dziedzic Drozdowa pozostał praktykiem i tak go zapamiętano.
Obchody jubileuszu Jakuba Wagi na ziemi łomżyńskiej będą kontynuowane w kolejnych miesiącach. Także Muzeum przygotowuje kilka atrakcji. Będą to m.in. prelekcja w Noc Muzeów pt. „Niezwykli badacze z dworów ziemi łomżyńskiej”, a w lipcu „Dni Ziół Narwiańskich” czyli wykłady i festyn, na które już teraz serdecznie państwa zapraszamy.
M. Rydzewski
fot. Kamil Leszczyński
