„Hasło Czuwaj (...) to pobudka, ostrzeżenie: oznacza gotowość ducha do pracy nieustannej...” Autor powyższych słów to jedna z najważniejszych osób w historii polskiego harcerstwa. Ksiądz Kazimierz Lutosławski, bo o nim mowa, był prekursorem skautingu w Polsce, wychowawcą młodzieży, społecznikiem i intelektualistą zaangażowanym w budowę Niepodległej Polski. Jego zasługi dla ruchu harcerskiego trudno streścić jedynie w słowach „współtwórca harcerstwa”. Był on w istocie kimś więcej. Należał do grona tych harcerskich organizatorów, którzy nadali polskiemu harcerstwu swoistą tożsamość.
Ksiądz Kazimierz tworzył harcerstwo (wzorując się na brytyjskim skautingu) poprzez energiczną pracę organizacyjną. Był on również autorem wielu artykułów formacyjnych w prasie skautowej. Napisał zbiór gawęd zatytułowanych „Czuj Duch!” - unikatową wykładnię systemu wartości skautów. Pozostawił harcerstwu także niezwykle ważny symbol, odznakę - krzyż harcerski. Zaprojektowany dokładnie 100 lat temu, w roku 1912, obfitujący w głębokie znaczenia, przepełniony wymowną symboliką krzyż stał się oficjalną odznaką polskich harcerzy.
Przypadającą w roku 2012 rocznicę powstania tego odznaczenia Muzeum Przyrody w Drozdowie pragnie upamiętnić prezentacją nowej wystawy pt. „Początki ruchu skautowego na ziemiach polskich – Harcerskie Dekady”. Zabiera ona zwiedzających w podróż do początków formowania się ruchu harcerskiego, przedstawia sylwetki jego twórców oraz ukazuje historię krzyża harcerskiego. Ekspozycji towarzyszy prezentacja mundurów harcerskich oraz eksponatów związanych ze służbą harcerską.
Wystawa została otwarta dla zwiedzających w dniu 9 marca br. Uroczystemu otwarciu towarzyszył wykład hm. Edwarda Stefanowicza z Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej. Ukazał on historię powstania krzyża harcerskiego, a także omówił symbolikę odznaczeń harcerskich. Wspaniałą wędrówką w świat harcerskiego etosu był towarzyszący otwarciu wystawy występ Katarzyny Górskiej z Hufca Nadnarwiańskiego ZHP im. A. Chętnika z Łomży, która przy gitarowym akompaniamencie zaśpiewała znane pieśni harcerskie.
Otwarcie wystawy uświetnił swoją obecnością J. E. Ks. Biskup Tadeusz Bronakowski - Biskup Pomocniczy Diecezji Łomżyńskiej. Podkreślił znaczenie krzyża harcerskiego jako symbolu ważnych, nieprzemijalnych wartości. Niezwykle wymowne w tym kontekście jest umieszczone na krzyżu słowo „Czuwam”. Ksiądz Biskup przypomniał słowa błogosławionego Jana Pawła II, które padły podczas pamiętnego spotkania z młodzieżą na Apelu Jasnogórskim w 1983 roku: „Czuwam to znaczy staram się być człowiekiem sumienia”. Krzyż harcerski, odwołujący się do Krzyża Chrystusowego – jak zaznaczył Biskup Bronakowski - niesie właśnie to wezwanie, aktualne w czasach obecnych.
Wśród gości byli także proboszcz parafii pod wezwaniem Krzyża Świętego w Łomży Ks. Kanonik Andrzej Godlewski reprezentujący Biskupa Łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego, Wicestarosta Łomżyński Krzysztof Kozicki, radny Powiatu Łomżyńskiego Andrzej Piotrowski, druhny i druhowie z Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej, hm. Dorota Górska - komendant Hufca Nadnarwiańskiego ZHP im. A. Chętnika w Łomży wraz z harcerzami, dyrektor Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi Mariusz Sachmaciński, dawna dyrektor Muzeum Przyrody w Drozdowie Stanisława Chyl oraz licznie zgromadzona młodzież ze Szkoły Podstawowej w Drozdowie wraz z pedagogami. Zgromadzeni goście oglądali wystawę słuchając komentarza historyka Muzeum Przyrody w Drozdowie Marcina Rydzewskiego.
Jako że wielu z gości miało w swym życiu własną przygodę z harcerstwem, nie zabrakło podczas otwarcia wystawy dzielenia się indywidualnymi wspomnieniami i przemyśleniami. O własnej pracy instruktora harcerskiego opowiadał wicestarosta Krzysztof Kozicki. Hm. Dorota Górska przypomniała o przypadającej w roku 2013 rocznicy związanej z harcerstwem na Ziemi Łomżyńskiej, a mianowicie 100-leciem powstania struktur organizacyjnych harcerstwa w Łomży. Z kolei Stanisława Chyl wspomniała o usłyszanej od potomkiń rodu Lutosławskich historii powstania krzyża harcerskiego. Zachowana relacja mówi o tym, że po wykonaniu projektu krzyża ks. Kazimierz Lutosławski pokazał go najpierw dzieciom. One, poproszone o ocenę, odniosły się do zaprojektowanej odznaki z aprobatą. W ten sposób najmłodsi - a więc pokolenie Polaków, których kształtować miał ruch harcerski - stali się pierwszymi recenzentami krzyża harcerskiego.
Wystawa jest dostępna dla zwiedzających w okresie od 9.III.2012 do 20.IV.2012.
Wystawa „Początki ruchu skautowego na ziemiach polskich – Harcerskie Dekady” powstała we współpracy z Muzeum Harcerstwa w Warszawie, Drużyną Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej oraz Hufcem Nadnarwiańskim ZHP im. A. Chętnika w Łomży.
Wsparcie finansowe organizacji wystawy: Hurtownia Elektrotechniczna BTS Szymańscy w Łomży
