W dniu 29 sierpnia 2014 roku w Muzeum Przyrody w Drozdowie odbyło się II Spotkanie Pokoleń w Kręgu Kultury Ziemiańskiej – zjazd potomków ziemian regionu łomżyńskiego związany z naukową refleksją na temat historii oraz dorobku kulturowego polskiego ziemiaństwa. Tegoroczna edycja połączona była z Jubileuszem 30-lecia działalności Muzeum Przyrody w Drozdowie. Naukowy element „Spotkania Pokoleń” stanowiła zaś ogólnopolska konferencja zatytułowana „Przedstawiciele elit prowincjonalnych w XIX i pierwszej połowie XX wieku”.

Pierwsze „Spotkanie Pokoleń w Kręgu Kultury Ziemiańskiej” odbyło się w roku 2011, gromadząc potomków rodzin ziemiańskich oraz przedstawicieli instytucji i stowarzyszeń naukowych.

W tym roku wydarzenie swoją obecnością uświetnili między innymi następujący potomkowie rodzin ziemiańskich: Krystyna Witkowska z drozdowskiego rodu Lutosławskich, wnuczka Mariana Lutosławskiego; Andrzej Matuszewicz - prawnuk Zygmunta Glogera, jednocześnie dyrektor Muzeum Regionalnego w Siedlcach oraz Liliana Gloger – praprawnuczka autora „Encyklopedii Staropolskiej”; Prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, potomek właścicieli majątku w Jeziorku - Marcin Schirmer; Andrzej Pieńkowski - potomek właścicieli majątku w Krzewie; Szymon Leśniak - potomek rodziny Rostworowskich z Tykocina; prezes białostockiego oddziału Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego - Jan Ślusarczyk. Na spotkaniu obecni byli również przedstawiciele władz samorządowych i wojewódzkich m.in.: Starosta Łomżyński Lech Marek Szabłowski, który objął honorowy patronat nad wydarzeniem, Wicestarosta Łomżyński Adam Sowa, członek Zarządu Województwa Podlaskiego Jacek Piorunek, Wiceprezydent Miasta Łomża Mirosława Kluczek; mjr Robert Grzeszczyk – zastępca Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Łomży, st. brygadier Jan Chludziński – zastępca Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Łomży; przedstawiciele instytucji naukowych, instytucji kultury oraz stowarzyszeń pozarządowych, m.in.: dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku dr. hab. Mirosław Sobecki, zastępca dyrektora Muzeum Regionalnego w Siedlcach Sławomir Kordaczuk, dyrektor Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego w Łomży Jan Miłosz Zarzycki, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łomży Krystyna Sobocińska, kierująca prywatnym Muzeum Kresowego Domu Muzycznego w Białostoczku Ewa Cywińska, dyrektor Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi Mariusz Sachmaciński, delegacja Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży z kustosz Wiesławą Pawlak, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej Zygmunt Zdanowicz, prezes łomżyńskiego oddziału Towarzystwa Kultury Języka Henryka Sędziak, Prezes Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych (Oddział w Łomży) Gabriela Olszańska. Osoby z Łomży, Drozdowa i ogólnie – regionu, stanowili grono gości drozdowskiej placówki.

Wydarzenie rozpoczęła uroczysta msza święta w kościele pw. św. Jakuba Apostoła w Drozdowie w intencji rodzin ziemiańskich oraz pracowników Muzeum, którą odprawił proboszcz drozdowskiej parafii ks. kanonik Aleksander Suchocki. W wygłoszonej homilii podkreślił kulturotwórczą rolę placówki oraz ważną misję jaką spełnia w postaci naukowego poznania świata przyrody i kształtowania do niej odpowiedniego stosunku z zaznaczeniem miejsca człowieka w przyrodzie, jak również kultywowania narodowego dziedzictwa.

Następnie w salonie dworu Lutosławskich miała miejsce uroczystość Jubileuszu 30-lecia działalności Muzeum. Obchodzona rocznica stała się okazją do podsumowań, przypomnienia pracowników, którzy wnieśli wkład w rozwój instytucji oraz dyrektorów: Andrzeja Chyla. Stanisławy Chyl i Mirosława Grużewskiego, a także nakreślenia planów na przyszłość. Uczyniła to Dyrektor Muzeum Przyrody w Drozdowie Anna Archacka w wygłoszonym przemówieniu. Zaznaczyła, że dla placówki priorytetem jest dbałość o piękno zabytkowej siedziby placówki oraz realizacja naukowej i edukacyjnej misji.

Zasługi i rolę Muzeum podkreślił także Starosta Łomżyński Lech Marek Szabłowski, który podczas jubileuszowej uroczystości złożył na ręce pracowników podziękowania za owocną pracę. Ponadto poinformował, że dyrektor Annie Archackiej przyznano nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a kustosz Muzeum Przyrody w Drozdowie Barbara Turowska otrzymała odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. O sukcesach inwestycyjnych oraz dobrym wykorzystywaniu środków unijnych przez placówkę powiedział w swoim wystąpieniu Marszałek Jacek Piorunek. Gratulacje i życzenia na przyszłość dla Muzeum i jego pracowników przekazali także kierownicy zaprzyjaźnionych instytucji i organizacji pozarządowych.

Szczególnie podziękowania Starosta Lech Marek Szabłowski oraz dyrektor Anna Archacka skierowali do Krystyny Witkowskiej – nestorki rodu, autorki licznych artykułów historycznych, od lat zaangażowanej w działalność związaną z ochroną pamięci i popularyzacją dorobku rodziny Lutosławskich.

Konferencja „Przedstawiciele elit prowincjonalnych w XIX i pierwszej połowie XX wieku” składała się z trzech części. W pierwszej moderowanej przez adiunkta Marcina Rydzewskiego (Muzeum Przyrody w Drozdowie) dr hab. prof. Instytutu Historii Państwowej Akademii Nauk w Warszawie Tadeusz Epsztein wygłosił referat zatytułowany „Trwałość własności ziemskiej na północno-wschodnim Mazowszu na tle innych ziem polskich w XIX i XX wieku”, dr hab. prof. Uniwersytetu w Białymstoku Józef Maroszek zaprezentował temat „Ziemiaństwo powiatu mazowieckiego 1866-1939 i jego tradycje historyczne”, zaś o związkach z warstwą polskiej inteligencji bardzo dobrego przyjaciela rodziny Lutosławskich – Romana Dmowskiego, w prelekcji „Roman Dmowski a inteligencja” opowiedział mgr Jan Engelgard z Muzeum Niepodległości w Warszawie.

W drugiej części, którą prowadził dr hab. prof. IH PAN Tadeusz Epsztein, przeczytano referat dr Iwony Kuleszy-Woronieckiej z Uniwersytetu w Białymstoku, która nie mogła być osobiście na konferencji. Był to artykuł pt. „W małym dworku czyli życie codzienne przedstawicieli elit na prowincji w XIX wieku”. Dr Ewelina Kostrzewska reprezentująca Uniwersytet Łódzki wygłosiła prelekcję zatytułowaną „Ziemianie guberni łomżyńskiej i suwalskiej w oczach publicystów oraz współpracowników Roli Jana Jeleńskiego”. Mgr Marcin K. Schirmer (Prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego), który prowadził konferencję, wygłosił referat pt. „Aktywność łomżyńskich ziemian na przełomie XIX i XX wieku w organizacjach społecznych i gospodarczych”. „Wpływ kultury ziemiańskiej na formującą się elitę przemysłową na przykładzie Białegostoku przełomu XIX i XX wieku. Styl życia, wartości, idee” to temat wystąpienia mgr Marka Ostaszewskiego – historyka z Uniwersytetu w Białymstoku.

W trzeciej części, prowadzonej przez dr Ewelinę Kostrzewską mogliśmy usłyszeć prelekcję reprezentującego Muzeum Przyrody w Drozdowie mgr Tomasza Szymańskiego pt. „Filozofia społeczno-polityczna braci Lutosławskich: Wincentego i Józefa”, dr Łukasz Lubicz-Łapiński (Instytut Pamięci Narodowej w Białymstoku, Prezes Oddziału Białostockiego Związku Szlachty Polskiej) zaprezentował temat „Jerzy Włodzimierz Jabłoński (1895-1986) - poseł ziemi łomżyńskiej”, a red. Piotr Szymon Łoś (Polskie Radio RDC, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie) wygłosił referat „Między Ławkami k. Łukowa a Lipnikami k. Tykocina - z dziejów rodziny Marii z Dziekońskich i Tadeusza Lewickich”. Konferencję zakończyła żywa dyskusja z udziałem publiczności oraz podsumowanie całości poruszanych tematów jakiego dokonali prof. Tadeusz Epsztein oraz prezes Marcin Schirmer. Niebawem wszystkie wygłoszone referaty zostaną wydane w formie publikacji książkowej.

„Spotkanie Pokoleń w Kręgu Kultury Ziemiańskiej” zakończył plenerowy koncert w wykonaniu Zespołu Tangrasso Quintet. Muzycy: Bogumiła Dąbrowska - skrzypce, Piotr Komorowski - akordeon, Małgorzata Jarosz - gitara, Mateusz Bakun – kontrabas oraz Krzysztof Nowakowski – fortepian, zaprezentowali program składający się z utworów A. Piazzolli oraz C. Gardela.

Podróżą w przeszłość, w minione 30 lat działalności Muzeum Przyrody w Drozdowie była prezentowana z okazji Jubileuszu wystawa ukazująca historię instytucji oraz pamiątki związane z jej działaniami.

Zwieńczeniem dnia pełnego naukowych refleksji i artystycznych wrażeń była wspólna uroczysta kolacja.

Muzeum Przyrody w Drozdowie dziękuje:

• współorganizatorom: Starostwu Powiatowemu w Łomży, Polskiemu Towarzystwu Ziemiańskiemu, Oddziałowi Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, Uniwersytetowi w Białymstoku, Fundacji Sztuk i Dialogu z siedzibą w Jedwabnem;

• sponsorom: sponsorowi głównemu – Bankowi Zachodniemu WBK, HexaBankowi Spółdzielczemu w Piątnicy, Gminie Piątnica, przedsiębiorstwu PREF-BET Śniadowo;

• patronom medialnym: Radiu NADZIEJA, portalowi internetowemu lomzynskie24.pl, Tygodnikowi „Głos Katolicki”, Telewizji NAREW, Tygodnikowi NAREW, portalowi internetowemu narew.info, TVP Białystok, Studiu Skorpion, Polskiemu Radiu Białystok, Radiu ESKA Łomża, Tygodnikowi Podlaskiemu KONTAKTY, Gazecie Współczesnej.